5 Cách Bảo Quản Lục Phủ Ngũ Tạng Để Sống Khỏe Theo Đông Y
Hiểu cơ thể – Lắng nghe tạng phủ – Sống lành mạnh
Lục phủ ngũ tạng là nền tảng sinh mệnh trong cơ thể con người. Trong y học cổ truyền, việc dưỡng sinh, bảo quản lục phủ ngũ tạng chính là cách giữ gìn sự sống bền vững, lâu dài. Mỗi tạng – phủ tương ứng với một chức năng sinh lý cụ thể, ảnh hưởng lẫn nhau và phản ánh rõ qua biểu hiện bên ngoài. Vì thế, chăm sóc đúng cách và điều độ chính là bí quyết sống thọ, sống khỏe.
1. Ngũ tạng là gì và vai trò của từng cơ quan
- Tâm (tim): Chủ huyết mạch và thần trí. Ổn định tinh thần, giấc ngủ sâu.
- Can (gan): Chủ sơ tiết, điều hòa cảm xúc, tích trữ máu.
- Tỳ (lá lách): Chủ vận hóa, tiêu hóa và chuyển hóa thức ăn thành khí huyết.
- Phế (phổi): Chủ khí và hô hấp. Điều hòa nước và miễn dịch.
- Thận: Chủ tinh – tủy – xương, điều hòa sinh dục và nội tiết.
2. Lắng nghe cơ thể – dấu hiệu cảnh báo từ tạng phủ
Cơ thể luôn phát tín hiệu khi nội tạng gặp vấn đề.
- Thường xuyên cáu gắt, mất ngủ → Tâm – Can bị uất kết.
- Đầy bụng, chán ăn, người nặng → Tỳ vận hóa kém.
- Ho khan, ra mồ hôi, dễ cảm lạnh → Phế khí hư.
- Tiểu nhiều, lạnh lưng gối, yếu sinh lý → Thận dương suy.
Việc lắng nghe sớm sẽ giúp điều chỉnh lối sống kịp thời trước khi phát sinh bệnh tật.
3. Sinh hoạt dưỡng tạng theo đồng hồ sinh học
Đông y cho rằng, mỗi tạng hoạt động mạnh nhất vào một khung giờ trong ngày:
- 05–07h: Đại tràng hoạt động – nên đại tiện.
- 07–09h: Tỳ làm việc – ăn sáng đủ dưỡng chất.
- 11–13h: Tâm chủ đạo – nghỉ trưa ngắn giúp dưỡng thần.
- 17–19h: Thận làm việc – tránh lao lực, nên nghỉ ngơi nhẹ.
- 21–23h: Tam tiêu – nên ngủ sâu, giúp toàn thân điều tiết khí huyết.
4. 5 cách đơn giản bảo dưỡng ngũ tạng
- Ăn uống điều độ: Tránh lạnh – cay – dầu mỡ quá mức. Ưu tiên thực phẩm theo mùa, thảo mộc nhẹ nhàng.
- Giấc ngủ đủ và đúng giờ: Giúp Tâm – Can – Thận phục hồi.
- Vận động hợp lý: Dưỡng Phế – Tỳ – Can. Nên tập khí công, yoga, đi bộ hằng ngày.
- Tránh cảm xúc tiêu cực: Lo – sợ – giận kéo dài làm suy các tạng.
- Châm cứu – xoa bóp định kỳ: Kích thích huyệt đạo, lưu thông khí huyết, dưỡng tạng phủ.
5. Bổ tạng đúng thời – dưỡng sinh theo mùa
- Xuân – dưỡng Can: Ăn thanh đạm, tránh dầu mỡ. Uống trà thanh lọc gan.
- Hạ – dưỡng Tâm: Uống nước đủ, tránh nóng bức, dùng các vị mát như tâm sen, liên nhục.
- Thu – dưỡng Phế: Tránh khô hanh, dùng kỷ tử, cam thảo, mật ong.
- Đông – dưỡng Thận: Ăn ấm, ngủ sớm, dùng cao bổ thận hoặc canh thuốc.
Lục phủ ngũ tạng không chỉ là cơ quan sinh học mà còn là nền tảng tinh – khí – thần trong Đông y. Dành thời gian lắng nghe cơ thể và chăm sóc từng tạng phủ là bí quyết sống lâu sống khỏe bền vững.
Đáo Xuân Đường – Đồng hành cùng bạn trong hành trình dưỡng sinh và hồi phục tạng phủ theo nguyên lý Đông y hiện đại.
